Падрыхтавала Кандрацюк Н.У., настаўнік беларускай мовы і літаратуры
Мэта: пазнаёміць навучэнцаў з гісторыяй і асаблівасцямі свята -Дня беларускага пісьменства.
Задачы:
- пашырыць кругагляд пра зараджэнне і вытокі пісьменства, яго стваральнікаў, пра культурную спадчыну беларускага народа, пра святкаванне Дня беларускага пісьменства;
- развіваць асобасныя якасці: талерантнасць; псіхічныя працэсы: памяць, успрыманне, мысленне і пазнавальныя працэсы; творчыя здольнасці навучэнцаў;
- выхоўваць пачуцці любові і павагі да Радзімы, да яе мінулага, спадчыны.
Абсталяванне: прэзентацыя,песня”Спадчына” (муз. І.Лучанка. сл. Я.Купалы) у выкананні ансамбля “Песняры”.
Ход мерапрыемства
Гучыць песня”Спадчына” (муз. І.Лучанка. сл. Я.Купалы) у выкананні ансамбля “Песняры”
Вядучы. Добры дзень, паважаныя госці!
Вядучая. Добры дзень, беларусы!
Вядучы. Сёння ў нас свята!
Вядучая. Дзень беларускага пісьменства.
Вядучы. Свята беларускай мовы ды літаратуры.
Вядучая. За час свайго існавання Дзень беларускага пісьменства стаў па-сапраўднаму нацыянальным святам, значнай падзеяй культурнага жыцця краіны.
Вядучы. 1 слайд
Першы Дзень беларускага пісьменства адбыўся ў 1994 годзе ў горадзе Полацку, на радзіме Францішка Скарыны. У розныя гады свята адзначалася ў Тураве, Навагрудку, Нясвіжы, Оршы, Пінску, Заслаўі, Глыбокім, Шчучыне і іншых гарадах.
Вядучая. 2 слайд
2016 год - Год культуры ў нашай краіне.
Вядучы. 3 слайд
У гэтым годзе Дзень беларускага пісьменства праходзіць у Рагачове. Горад знаходзіцца на поўначы Гомельскай вобласці. Рагачоў адносіцца да ліку старажытнейшых паселішчаў на тэрыторыі Беларусі. Першыя людзі з’явіліся на тэрыторыі Рагачоўскага раёна14 тысяч гадоў назад.
Вядучая. 4 слайд
У перыяд праўлення Сігізмунда I, Вялікага князя літоўскага і караля польскага - пачатак 16 стагоддзя, ён дорыць Рагачоў сваёй жонцы каралеве Бона Сфорца д, Арагон. Новая Вялікая княгіня і каралева наладжвае эканоміку аб'яднанай краіны, уводзячы новыя прыёмы гаспадарання, адбірае ў магнатаў захопленыя імі каралеўскія землі і грунтоўна папаўняе пустую каралеўскую казну. Па распараджэнні Боны ў Рагачове быў пабудаваны замак. Замак не захаваўся, а тое месца і дагэтуль называюць замкавай гарой.
Вядучы. 5 слайд
Рагачоўская зямля багата таленавітымі людзьмі. Тут прайшлі дзіцячыя і юнацкія гады вядомага вучонага-селекцыянера Л.К.Грабені, гісторыка і педагога Г.Г.Фруменкова. У Рагачове нарадзіўся заслужаны артыст Беларусі Говар- Бандарэнка, заслужаны дзеяч мастацтва Беларусі А.І.Гінзбург, паэт і драматург С. Я. Галкін, мастак К. І. Завіша, рэжысёр, акцёр, педагог, народны артыст Беларусі прафесар К. М. Саннікоў, заслужаная артыстка Беларусі А. М. Федчэнка.
Вядучая. 6 слайд
Рагачоўшчына дала літаратуры больш за 30 знакамітых дзеячаў. Сярод іх драматург, народны пісьменнік Андрэй Макаёнак.
Вядучы. 7 слайд Доктар філалагічных навук, прафесар Ф. І. Куляшоў,
Вядучая. 8 слайд
паэт Мікалай Сурначоў, член Саюза пісьменнікаў Расіі М. Рассолаў.
Вядучы. 9 слайд Своеасаблівыя «Болдинские осени» былі на Рагачоўшчыне ў У. Караткевіча
Вядучая. 10 слайд і Міхася Лынькова. У паэме “Зямля дзядоў” У. Караткевіч апісаў руіны замка каралевы Боны; падзеі яго повесці «Сівая легенда”адбываюцца ў асноўным на Рагачоўшчыне...
Вядучы. 11 слайд
Міхаіл Рассолаў - пісьменнік, вучоны, мецэнат. Нарадзіўся ён у 1948 годзе ў вёсцы Ціхінічы Рагачоўскага раёна. Большую частку свайго жыцця пражыў у Маскве, дзе працаваў і пісаў кнігі. Аднак сваю малую радзіму ён не забыўся. На свае асабістыя сродкі пабудаваў у роднай вёсцы царкву. За гэта Міхаіл Рассолаў быў узнагароджаны ордэнам Францыска Скарыны і ордэнам Святога Уладзіміра 3-й ступені.
Вядучая. 12 слайд
Некалькі слоў пра творчую дзейнасць Міхаіла Рассолава. Ён з’яўляецца аўтарам кніг пра славутых дзеячаў нашай краіны. У сваёй новай кнізе «Аўгустоўскі зарапад» ён аналізуе падзеі жніўня 1990 года, якія апынуліся знакавымі для існавання СССР.
"На зямлі белых рос"
Трагічныя падзеі ў Будзёнаўску, Кізляры, Першамайскім, пачатак першай чачэнскай вайны - і зноў льецца кроў, і зноў плачуць жанчыны. Але насуперак усім катаклізмаў на рускай зямлі, на зямлі белых рос, адраджаюцца чалавечнасць, духоўнасць і яднанне людзей у імя дабра і справядлівасці. Белыя росы - гэта сімвал чысціні намераў, белых вопраткаў праведнікаў, якія абаранялі Айчыну ад варожасці і гневу.
Вядучы. 13 слайд
“Беларус на Маскоўскім патрыяршым прастоле” Беларуская зямля дала свету нямала выдатных людзей. Сярод іх можнавылучыць кіраўніка незалежнай беларускай дзяржавы - Полацкага княства - Усяслава, Святую Еўфрасінню Полацкую, вялікіх асветнікаў Францыску Скарыну і Сімяона Полацкага... Угэтым радзе па праву займае асаблівае - боганатхнёнае - месца дастойны патрыёт Белай Русі, свяціцель Іосаф. Воляю лёсаў сціплы ігумен Аршанскага манастырана схіле гадоў сваёй нялёгкай жыцця быўабраны Патрыярхам Маскоўскім іУсяе Русі. Складаны то быў час: руска-польская вайна, раскол у Рускай Праваслаўнай царкве, народныяпаўстанні, "бунташный век".
Вядучая. 14 слайд
У 2017 годзе будзе адзначацца 500-годдзе беларускага кнігадрукавання.
У 2016 годзе на беларускую зямлю ў электронным выглядзе вярнулася кніга Францыска Скарыны, арыгінал якой захоўваецца ў Траецкім каледжы Кембрыджа. У акцыі віртуальнага вяртання, якое доўжылася амаль год, удзельнічалі і Міністэрства замежных спраў, і наша пасольства ў Велікабрытаніі, і беларуская дыяспара. Вядучы. 15 слайд
На сённяшні дзень у свеце налічваецца ўсяго каля 500 вядомых асобнікаў кніг Францыска Скарыны, у Беларусі толькі 10. Усе яны захоўваюцца ў фондах Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі. Да юбілею беларускага кнігадрукавання даследчыкі спадчыны Скарыны спрабуюць сабраць як мага больш кніг, выдадзеных Скарынам.
Вядучая. 16 слайд
Францыск Скарына - асоба універсальная: філосаф, тэолаг, перакладчык, пісьменнік і друкар, батанік і лекар, грамадскі дзеяч і прадпрымальнік. Гэта першы беларускі вучоны, які абараніў доктарскую дысертацыю. Гэта чалавек, які ўвасабляе складаную, але вельмі яркую эпоху Адраджэння.
Вядучы. 17 слайд
Святкаваннем 500-годдзя беларускага кнігадрукавання (мы былі аднымі з першых ва Усходняй Еўропе, хто атрымаў сваю друкаванае слова на сваёй мове) беларусы могуць і павінны пазначыць свае культурныя дасягненні, наладжваць новыя культурныя сувязі. Да прыкладу, дзякуючы праекту Выдавецкага дома «Звязда» словы Францыска Скарыны ўжо гучаць на 64 мовах свету »
Рабі, што павінен, - і будзе, што будзе ... Гэтая мудрасць шмат разоў праверана на беларускай культуры. Ёю кіраваліся ў далёкія часы людзі, якія стваралі аснову для развіцця краіны. А сёння справы адных натхняюць іншых.
Вядучая. 18 слайд
У чэрвені ў Маскве адкрыўся Дзелавы і культурны комплекс Пасольства Рэспублікі Беларусь у Расійскай Федэрацыі, мэта якога - папулярызацыя беларускай культуры, прасоўванне навукі, развіццё беларускага бізнэсу за мяжой. Першай жа падзеяй і «справай гонару» для створанага цэнтра стала прэзентацыя факсімільнага выдання «Кніжнае спадчына Францыска Скарыны». Чалавек - сімвал беларускай культуры, працаваў на ідэю, служыў сваёй справе, не баяўся рызыкаваць і выкарыстоўваў новыя тэхналогіі. Нават цяпер ён служыць сваёй краіне, прадстаўляючы нашым суседзям яе гісторыю і сучаснасць: пра Францыска Скарыну і яго кнігах у Маскве гаварылі на фоне выставы з 25 вялікіх прыгожых фотаработ, прысвечаных Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі, яе новаму будынку, дзе выкарыстоўваюцца сучасныя інфармацыйныя тэхналогіі.
Зараз прапануем віктарыну. Вам трэба здагадацца, пра каго ідзе гутарка.
Культурная спадчына
Вядучы. 19 слайд
Полацкая князёўна. Унучка Усяслава Чарадзея.У 12 гадоў пастрыглася ў манашкі. Настаўніца, асветніца, перапісчыца. Мецэнатка, фундатарка Спаскага сабора. Назавіце нашу святую, якую здаўна шануюць як нябесную заступніцу беларускай зямлі, як асветніцу нашых продкаў. ( Еўфрасіння Полацкая)
Вядучая. 20слайд
Полацкая князёўна надзвычайнай прыгажосці. Яе бацька першы вядомы нам полацкі князь.У канцы жыцця пайшла ў манастыр.
Праз яе сына Ізяслава была адноўлена дынастыя полацкіх князёў. Яе праўнук – Усяслаў Чарадзей. ( Рагнеда)
Якімі трыма імёнамі называюць яе? (Рагнеда, Гарыслава,Анастасія)
Вядучы. 21 слайд
Назавіце год і горад, дзе пачалі друкавацца першыя кнігі настарабеларускай мове. (Прага,1517г.)
Вядучая. 22 слайд
Назавіце імя паэта-гуманіста эпохі Адраджэння, які паходзіў з сям’і паляўнічага. У 1518 г. у складзе польска-літоўскай дыпламатычнай місіі трапіў у Рым, дзе стварыў свой лепшы твор – паэму-жамчужыну “Песню пра зубра”, прасякнутую любоўю да роднай зямлі. (Мікола Гусоўскі)
Вядучы. 23 слайд
Перанясёмся ў 1629–1680-я гг. На гэты час прыпадае дзейнасць славутага сына полацкай зямлі. Літаратурная спадчына паэта, драматурга, асветніка і філосафа даволі разнастайная: «Буквар языка славенскага…», «Вертаград мнагацветны», камедыі, прытчы, казанні, рытуальныя прамовы-пропаведзі. Пра каго ідзе гутарка? (Сімяон Полацкі)
2. Песняры
Вядучая. 24 слайд
Мой родны кут, як ты мне мілы!
Забыць цябе не маю сілы!
Хто аўтар гэтых бессмяротных радкоў. (Якуб Колас)
Вядучы. 25 слайд
На хутары Вязынка, у час свята Купалле ў сям’і арандатара нарадзіўся (Іван Дамінкавіч Луцэвіч)
Вядучая. 26 слайд
Гэтага пісьменніка называюць гонарам і сумленнем беларускай літаратуры. Дыяпазон яго твораў шырокі і разнастайны: ад казкі « Нямоглы бацька» да рамана «Каласы пад сярпом тваім». У Віцебску яму пастаўлены помнік з надпісам «Быў. Есць. Буду» (Уладзімір Караткевіч).
Вядучы. 27 слайд
Вядомы беларускі паэт. Большую частку жыцця ён пражыў не ў Беларусі, але самастойна вывучыў беларускую мову і пісаў на ёй вершы. У раннім дзяцінстве жыў у Гародні. Пісаў вершы класічных формаў, чым узняў беларускую літаратуру на сусветны ўзровень. Аўтар зборніка “Вянок”. ( Максім Багдановіч)
3. Літаратурныя дзеячы Брэстчыны
Вядучая. 28 слайд
Беларускі драматург, празаік і паэт. Нарадзіўся ў Кобрыне.Аўтар паэтычных зборнікаў «Чарнабел», «Саната Арганата», «Моўкнасьць», зборніка прозы «Квадратная варона», кнігі для дзяцей «Павучальныя гісторыі дзядзечкі Сіда Рука» і каля 20 п’ес, пераважна дзіцячых. (Ігар Сідарук)
Вядучы. 29 слайд
Якому паэту Кобрыншчыны належаць словы: “Проста я не магу жыць без творчасці.Наша жыццё такое цікавае і разнастайнае, што абыякавым заставацца немагчыма.” (Леанід Глушко)
Вядучая. 30 слайд
Беларуская паэтэса, нарадзілася ў вёсцы Бярозаўскага раёна. Працавала выкладчыцай нямецкай мовы ў Белаазёрскім прафесійна-тэхнічным вучылішчы. З 1977г. на творчай працы (Ніна Мацяш)
Вядучыя падводзяць вынікі віктарыны.
Інсцэніроўка ўрыўка п’есы А.Макаёнка “Лявоніха на арбіце”
Чытальнік.
Суджана, стаўлена пад перакладзіны.
Сечана, палена, а не аддадзена,
Не парастрачвана і не раскрадзена,
Рупна ў падмуркі на золку пакладзена
Роднае слова.
Хоць яго з поля, як зелле, высеквалі,
Не забывалася ў песні музыкавай,
Не забывалася ў долі нясытае,-
Намі навечна ў пасевах усыпана
Роднае слова.
М.Лужанін
Вядучы. Дзякуй за працу і ўвагу!
разгарнуць » / « згарнуць